درد شدید، حساسیت به دما، تورم لثه و تغییر رنگ دندان از علائم به عصب رسیدن دندان است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که پوسیدگی یا ضربه به لایه عصب برسد و معمولا نیاز به درمان فوری مانند عصب‌کشی دارد. در این مقاله به نشانهها، مراحل پیشرفت و بهترین روش‌های درمان می‌پردازیم. برای آشنایی با جزئیات بیشتر، مطالعه ادامه مطلب را در وبسایت دندان پزشکی زینتی از دست ندهید.
ساختار دندان و فرآیند آسیب به پالپ
دندان از سه بخش اصلی تشکیل شده است: مینا، عاج و پالپ. مینای دندان سخت‌ترین لایه است و از عاج محافظت می‌کند. عاج در زیر مینا قرار دارد و نسبت به مینا نرم‌تر است. پالپ که در مرکز دندان قرار گرفته، بافت زنده‌ای شامل عصب، رگ‌های خونی و بافت همبند است. نقش اصلی پالپ، تغذیه دندان و انتقال حس به عصب است. پوسیدگی‌های عمیق یا ترک‌های دندان، مسیر ورود باکتری‌ها به پالپ را هموار می‌کنند. در این شرایط، میکروب‌ها رشد می‌کنند و عفونت ایجاد میشود که به درد و تورم منجر میشود.
حتی در افرادی که خدمات زیبایی مانند کامپوزیت زیبایی انجام داده‌اند، اگر بهداشت به‌درستی رعایت نشود، خطر عصب رسیدن دندان وجود دارد. توجه به معاینه‌های دوره‌ای و درمان‌های پیشگیرانه مانند پر کردن دندان در مراحل اولیه پوسیدگی، می‌تواند مانع آسیب به پالپ شود. قیمت پرکردن دندان در برابر هزینه درمان‌های پیچیده‌تر مانند عصب‌کشی بسیار کمتر است. انتخاب یک کلینیک معتبر، مانند مراکز مجهز دندانپزشکی اندرزگو، در کیفیت درمان اهمیت زیادی دارد.
علائم به عصب رسیدن دندان و نشانه‌های اولیه هشدار
وقتی آسیب به پالپ و عصب دندان برسد، نشانه‌های مشخصی ظاهر میشود که بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند منجر به درمان‌های سنگین‌تر شود. رایج‌ترین علائم به عصب رسیدن دندان شامل موارد زیر هستند:
- درد شدید و مداوم: این درد معمولا با جویدن یا فشار بر دندان بدتر میشود و می‌تواند به صورت ضربانی یا ممتد ادامه پیدا کند.
- حساسیت طولانی‌مدت به دما: قرار گرفتن در معرض غذاها یا نوشیدنی‌های گرم و سرد باعث ایجاد دردی میشود که حتی بعد از حذف محرک هم باقی می‌ماند.
- تغییر رنگ دندان: دندان ممکن است به رنگ خاکستری، قهوه‌ای یا سیاه تغییر کند که نشانه آسیب یا مرگ عصب است.
- تورم و قرمزی لثه: لثه اطراف دندان آسیب‌دیده ممکن است متورم و قرمز شود که نشان‌دهنده التهاب و عفونت است.
- برآمدگی یا گامبول روی لثه: ایجاد یک برجستگی کوچک روی لثه که می‌تواند حاوی چرک باشد و در اثر عفونت ایجاد میشود.
- بوی بد دهان: عفونت پالپ باعث انتشار بوی ناخوشایند میشود که حتی با مسواک زدن موقتا برطرف میشود.
- پوسیدگی یا حفره عمیق: وجود حفره قابل مشاهده یا پوسیدگی پیشرفته روی دندان می‌تواند مسیر رسیدن باکتری‌ها به عصب را فراهم کند.
مراحل پیشرفت پوسیدگی تا رسیدن به عصب
پوسیدگی دندان معمولا به‌صورت تدریجی پیش می‌رود، اما سرعت آن به عواملی مانند بهداشت دهان، رژیم غذایی و مقاومت ساختاری دندان بستگی دارد. در ادامه، مراحل پیشرفت پوسیدگی تا رسیدن به عصب را به‌ترتیب مشاهده می‌کنید:
آسیب سطحی به مینای دندان
در این مرحله، لکه‌های سفید یا تغییر رنگ خفیف روی سطح دندان دیده میشود که نشان‌دهنده شروع تخریب مینای سخت‌ترین بخش دندان است.
ایجاد حفره در مینا
با ادامه تخریب، حفره یا سوراخ کوچکی در مینا ایجاد میشود و رنگ سفید به قهوه‌ای تغییر می‌کند.
آسیب به عاج دندان
پوسیدگی به عاج که نرم‌تر از مینا است می‌رسد و در این مرحله دندان ممکن است به سرما یا گرما حساس شود.
رسیدن پوسیدگی به پالپ
باکتری‌ها وارد پالپ می‌شوند و باعث التهاب و فشار روی اعصاب می‌گردند که درد شدید ایجاد می‌کند.
تشکیل آبسه
با پیشرفت عفونت در پالپ، چرک جمع میشود و آبسه شکل می‌گیرد که می‌تواند باعث تورم لثه و حتی فک شود.
روش‌های تشخیص و درمان دندان به عصب رسیده
معمولا معاینه بالینی اولین قدم محسوب میشود که شامل بررسی حساسیت دندان به لمس و ضربه است. در اینجا، بررسی علائم به عصب رسیدن دندان اهمیت زیادی دارد. در مرحله بعد، استفاده از تصاویر رادیوگرافی کمک می‌کند تا عمق پوسیدگی یا میزان آسیب به پالپ مشخص شود. پس از تایید تشخیص، درمان متناسب با شدت آسیب انتخاب میشود. در نهایت هزینه عصب کشی به بیمار اعلام میشود.
رایج‌ترین روش، درمان ریشه یا عصب‌کشی است که شامل برداشتن پالپ آلوده، شستشوی کانال‌ها و پر کردن آن‌ها با مواد سازگار با بافت دندان است. در بیشتر موارد، پس از عصب‌کشی، دندان به یک روکش مقاوم نیاز دارد تا از شکستگی یا نفوذ مجدد باکتری جلوگیری شود.
مراقبت‌های بعد از درمان ریشه برای جلوگیری از عود مشکل
رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده منظم از مسواک و نخ دندان و محدود کردن مصرف خوراکی‌های قندی، از اقدامات اصلی به شمار می‌روند. در روزهای اول پس از درمان، باید از جویدن غذاهای سفت روی دندان درمان‌شده خودداری کرد تا پرکردگی یا روکش آسیب نبیند.
پیگیری جلسات معاینه دوره‌ای هر ۶ ماه یک‌بار، به دندانپزشک اجازه می‌دهد سلامت دندان را ارزیابی کرده و در صورت نیاز اقدامات پیشگیرانه انجام دهد.
جمع بندی
علائم به عصب رسیدن دندان شامل درد شدید، حساسیت به تغییر دما، تورم لثه و تغییر رنگ دندان است. این نشانهها معمولا زمانی ظاهر می‌شوند که پوسیدگی یا ضربه به لایه پالپ برسد. در چنین شرایطی، درمان‌های فوری مانند عصب‌کشی یا ترمیم پیشرفته می‌تواند از گسترش عفونت جلوگیری کند.
برای پیشگیری، معاینات منظم دندانپزشکی و رعایت بهداشت دهان ضروری است. اگر احساس درد غیرعادی یا حساسیت طولانی داشتید، مراجعه فوری به دندانپزشک بهترین اقدام است. برای آشنایی با درمان‌ها و مراقبت‌های لازم، پیشنهاد می‌کنیم سایر مقالات وبسایت دندان پزشکی زینتی را مطالعه کنید.
سوالات متداول
۱.چگونه میتوان فهمید دندان به عصب رسیده است؟
نشانهها شامل درد شدید، حساسیت به دما، تغییر رنگ دندان و تورم لثه است. مراجعه سریع به دندانپزشک برای تشخیص قطعی ضروری است.
۲.آیا علائم به عصب رسیدن دندان همیشه با درد همراه است؟
خیر؛ گاهی دندان عصبرسیده بیحس میشود اما عفونت در حال پیشرفت است. این وضعیت خطرناک و نیازمند درمان فوری است.
۳.آیا امکان ترمیم دندان عصبرسیده بدون کشیدن وجود دارد؟
بله؛ در بیشتر مواقع با درمان ریشه و روکش میتوان دندان را حفظ کرد مگر آسیب بیش از حد باشد.
۴.هزینه درمان دندان عصبرسیده به چه عواملی بستگی دارد؟
به شدت آسیب، تعداد کانالهای ریشه، نوع ترمیم نهایی و تجهیزات کلینیک بستگی دارد و ممکن است بین چند صد هزار تا چند میلیون تومان باشد.
۵.چطور میتوان از عصب رسیدن دندان پیشگیری کرد؟
با رعایت بهداشت روزانه، مراجعه منظم به دندانپزشک و پرهیز از مصرف زیاد قند و نوشیدنی‌های اسیدی میتوان پیشگیری کرد.